ОСНОВНІ НАПРЯМИ УПРАВЛІННЯ СОЦІАЛЬНИМИ РИЗИКАМИ В ТУРЕЦЬКІЙ МОДЕЛІ СОЦІАЛЬНОГО ЗАБЕЗПЕЧЕННЯ

Автор(и)

  • Оксана Гнатчук Чернівецький національний університет імені Юрія Федьковича, м.Чернівці, Україна http://orcid.org/0000-0001-7456-0834

DOI:

https://doi.org/10.24144/2524-0609.2025.57.39-44

Ключові слова:

соціальні ризики, соціальне забезпечення, система соціального захисту, інституції, менеджмент.

Анотація

Дослідження різних механізмів ризик-менеджменту, які застосовуються в інших країнах, зокрема в Туреччині, дозволить виявити передові практики та інноваційні підходи, що можуть бути корисними для впровадження в Україні. Це може стосуватися, наприклад, методів оцінки ризиків, системи забезпечення соціальної безпеки, механізмів моніторингу та оцінки ефективності програм. Мета статті: шляхом аналізу теоретичних аспектів ризик-менеджменту в контексті соціального захисту Туреччини, визначити ключові поняття та принципи, що лежать в основі ефективного ризик-менеджменту. Під час дослідження використовувалися такі методи: аналізу і синтезу; теоретичного узагальнення; порівняння, контент-аналіз. Аналіз фінансових механізмів та управління ризиками в інших країнах уможливить виявлення ефективних підходів до забезпечення фінансової стійкості системи соціального захисту, залучення додаткових ресурсів і зниження фінансових ризиків, а вивчення інноваційних підходів та експериментальних проєктів, які реалізуються в інших країнах, допоможе виявити нові ідеї та рішення, що можуть бути застосовані для поліпшення соціального захисту населення. Розгляд інституційних особливостей управління соціальним захистом в Туреччині дозволить зрозуміти вплив інституційного контексту на ризик-менеджмент та соціальні програми, а аналіз реформ та змін у системі соціального захисту визначить фактори успіху та виклики, які можуть виникнути при впровадженні нових підходів та стратегій. Очевидно, що всі вищезазначені складові аналізу ризик-менеджменту у соціальному захисті населення сприятимуть уникненню повторювання помилок, а водночас – використанню передового досвіду для ефективного розвитку системи соціального захисту в Україні.

Біографія автора

Оксана Гнатчук, Чернівецький національний університет імені Юрія Федьковича, м.Чернівці

кандидат історичних наук, доцент, кафедра філософії та культурології

Посилання

Список використаної літератури

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. Sosyal Yardım Bilgileri Sorgulama. 2025. URL: https://www.turkiye.gov.tr/ashb-sosyal-yardim-bilgileri-sorgulama.

Akbulu E., Altundemir M.E., Güven M. Türkiye ve AB ülkelerinde sosyal koruma yardımlarının yoksulluk üzerine etkisi: bir panel veri analizi. Journal of Abant Social Sciences. 2022. Т.22, №1. С.343–350. DOI: 10.11616/asbi.1033102.

Aysan M.F. Geleceğin Türkiye’sinde sosyal politikalar. İstanbul: İLKE İlim Kültür Eğitim Vakfı, 2020. 50 p. URL: https://www.ilke.org.tr/files/netstk/50/web/115/2658/dosyalar/sosyal_politikalr_rapor_ozeti_online.pdf.

Engelliler Hakkında Kanun. 6462 sayılı Kanun ile değişik hali. Kanun № 5378, 01.07.2005. Resmî Gazete, 07.07.2005, №25868. URL: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5378-20130425.pdf.

Kahveci R., Meads C. Analysis of strengths, weaknesses, opportunities, and threats in the development of a health technology assessment program in Turkey. International Journal of Technology Assessment in Health Care. 2008. Vol.24(2). P.235–240. DOI: 10.1017/S026646230808032X.

Koc B., Tutal F., Urumdas M., Ozkurt Y., Erus T., Yavuz A., & Kemik O. (). The preliminary experience in the emergency department of a newly opened penitentiary institution hospital in Turkey. North American Journal of Medical Sciences, 2014. No.6(9). P.460–465. doi: 10.4103/1947-2714.141642.

Kuloğlu Y., Ulukoca N., Bas D. Genel sağlik sigortasi öncesi sağlik hizmetlerinin güvence kapsamındaki farklılıklar. Social Sciences Studies Journal. 2017. Vol.3(12). P.2347–2356. DOI:10.26449/sssj.311.

Mehmet Çağlar Çınar і Mustafa Sencer Kiremitci. Türkiye’s Ecosystem for the Delivery of Social Assistance Payments / Turkey Case Study : Deep Dive into the Ecosystem for the Delivery of Social Assistance Payments (English).Washington, D.C. : World Bank Group. 2022. P.9‒19. URL: https://documents1.worldbank.org/curated/en/099010011072245762/pdf/P17316601c8b0401b0ab340214079f623b6.pdf

Ortakaya Ahmet Fatih, Ardic Alper Oya Pinar, Varghese Minita Mary; Chrissy Martin Meier. Turkey Case Study : Deep Dive into the Ecosystem for the Delivery of Social Assistance Payments (English).Washington, D.C.: World Bank Group. 2022. 30 p. URL: http://documents.worldbank.org/curated/en/099010011072245762

Ozbilgin F.M., Erbil C., Şimşek Demirbağ K., Tanriverdi V. Afet yönetiminde sorumluluğun yeniden inşası: deprem, sosyal dramalar, sosyal politikalar. Sosyal Mucit Academic Review. 2023. Vol.4(1). P.71–112. DOI: 10.54733/smar.1253256.

Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu. Kanun №3359, 07.05.1987. Resmî Gazete, 15.05.1987, №19461. URL: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.3359.pdf.

Sener Meltem Yilmaz. How the World Bank manages social risks: implementation of the Social Risk Mitigation Project in Turkey. Third World Quarterly, 2015. Vol.36, No.4. P..758‒775. URL: https://www.semanticscholar.org/paper/How-the-World-Bank-manages-social-risks%3A-of-the-in-Sener/0c398b00e296ed8b32db33be8a7ca8e67139931c

Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu. Kanun №3294, 29.05.1986. Resmî Gazete, 14.06.1986, №19134. URL: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=3294&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5.

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu. 666 sayılı KHK ile değişik hali. Kanun № 5510, 31.05.2006. Resmî Gazete, 16.06.2006, №26200. URL: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5510-20120101.pdf.

Turkey Case Study: Deep Dive into the Ecosystem for the Delivery of Social Assistance Payments (English).Washington, D.C.: World Bank Group. URL: http://documents.worldbank.org/curated/en/099010011072245762 2022.

Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu. Kanun № 5434, 08.06.1949. Resmî Gazete, 17.06.1949, №7235. URL: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.3.5434.pdf

Varol N. at al. Risk Management Implemented by Turkey during the COVID-19 Pandemic Disaster. Arch Mol Biol Genet. 2022. №1(2). Р:69‒83. URL: https://www.scientificarchives.com/article/risk-management-implemented-by-turkey-during-the-covid-19-pandemic-disaster

Zabcı F.C. Sosyal Risk Azaltma Projesi: Yoksulluğu Azaltmak mı, Zengini Yoksuldan Korumak mı? Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 2003. 58(01). P.215‒239 https://doi.org/10.1501/SBFder_0000001621

Referances

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. (2025). Sosyal yardım bilgileri sorgulama. e-Devlet. URL: https://www.turkiye.gov.tr/ashb-sosyal-yardim-bilgileri-sorgulama

Akbulu, E., Altundemir, M.E., & Güven, M. (2022). Türkiye ve AB ülkelerinde sosyal koruma yardımlarının yoksulluk üzerine etkisi: Bir panel veri analizi. Journal of Abant Social Sciences, 22(1), 343–350. https://doi.org/10.11616/asbi.1033102.

Aysan, M. F. (2020). Geleceğin Türkiye’sinde sosyal politikalar. İstanbul: İLKE İlim Kültür Eğitim Vakfı. URL: https://www.ilke.org.tr/files/netstk/50/web/115/2658/dosyalar/sosyal_politikalr_rapor_ozeti_online.pdf

Engelliler Hakkında Kanun, Kanun №5378 (01.07.2005). Resmî Gazete, 07.07.2005, №25868. URL: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5378-20130425.pdf

Kahveci, R., & Meads, C. (2008). Analysis of strengths, weaknesses, opportunities, and threats in the development of a health technology assessment program in Turkey. International Journal of Technology Assessment in Health Care, 24(2), 235–240. https://doi.org/10.1017/S026646230808032X

Koc, B., Tutal, F., Urumdas, M., Ozkurt, Y., Erus, T., Yavuz, A., & Kemik, O. (2014). The preliminary experience in the emergency department of a newly opened penitentiary institution hospital in Turkey. North American Journal of Medical Sciences, 6(9), 460–465. https://doi.org/10.4103/1947-2714.141642

Kuloğlu, Y., Ulukoca, N., & Bas, D. (2017). Genel sağlık sigortası öncesi sağlık hizmetlerinin güvence kapsamındaki farklılıklar. Social Sciences Studies Journal, 3(12), 2347–2356. https://doi.org/10.26449/sssj.311

Çınar, M.Ç., & Kiremitci, M.S. (2022). Türkiye’s ecosystem for the delivery of social assistance payments (Turkey case study: Deep dive into the ecosystem for the delivery of social assistance payments) (pp.9–19). Washington, D.C.: World Bank Group. URL: https://documents1.worldbank.org/curated/en/099010011072245762/pdf/P17316601c8b0401b0ab340214079f623b6.pdf

Ortakaya, A.F., Ardic Alper, O.P., Varghese, M.M., & Martin Meier, C. (2022). Turkey case study: Deep dive into the ecosystem for the delivery of social assistance payments. Washington, D.C.: World Bank Group. URL: http://documents.worldbank.org/curated/en/099010011072245762

Ozbilgin, F. M., Erbil, C., Şimşek Demirbağ, K., & Tanriverdi, V. (2023). Afet yönetiminde sorumluluğun yeniden inşası: Deprem, sosyal dramalar, sosyal politikalar. Sosyal Mucit Academic Review, 4(1), 71–112. https://doi.org/10.54733/smar.1253256

Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu, Kanun № 3359 (07.05.1987). Resmî Gazete, 15.05.1987, №19461. URL: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.3359.pdf

Sener, M.Y. (2015). How the World Bank manages social risks: Implementation of the Social Risk Mitigation Project in Turkey. Third World Quarterly, 36(4), 758–775. URL: https://www.semanticscholar.org/paper/How-the-World-Bank-manages-social-risks%3A-of-the-in-Sener/0c398b00e296ed8b32db33be8a7ca8e67139931c

Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu, Kanun №3294 (29.05.1986). Resmî Gazete, 14.06.1986, №19134. URL: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=3294&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, Kanun №5510 (31.05.2006). Resmî Gazete, 16.06.2006, №26200. URL: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5510-20120101.pdf

World Bank Group. (2022). Turkey case study: Deep dive into the ecosystem for the delivery of social assistance payments. Washington, D.C.: World Bank Group. URL: http://documents.worldbank.org/curated/en/099010011072245762

Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu, Kanun №5434 (08.06.1949). Resmî Gazete, 17.06.1949, №7235. URL: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.3.5434.pdf

Varol, N., et al. (2022). Risk management implemented by Turkey during the COVID-19 pandemic disaster. Archives of Molecular Biology and Genetics, 1(2), 69–83. URL: https://www.scientificarchives.com/article/risk-management-implemented-by-turkey-during-the-covid-19-pandemic-disaster

Zabcı, F.C. (2003). Sosyal Risk Azaltma Projesi: Yoksulluğu azaltmak mı, zengini yoksuldan korumak mı? Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 58(1), 215–239. https://doi.org/10.1501/SBFder_0000001621. URL: https://www.researchgate.net/publication/304425980_Sosyal_Riski_Azaltma_Projesi_Yoksullugu_Azaltmak_mi_Zengini_Yoksuldan_Korumak_mi

##submission.downloads##

Опубліковано

2025-11-05

Як цитувати

Гнатчук, О. (2025). ОСНОВНІ НАПРЯМИ УПРАВЛІННЯ СОЦІАЛЬНИМИ РИЗИКАМИ В ТУРЕЦЬКІЙ МОДЕЛІ СОЦІАЛЬНОГО ЗАБЕЗПЕЧЕННЯ. Науковий вісник Ужгородського університету. Серія: «Педагогіка. Соціальна робота», (2(57), 39–44. https://doi.org/10.24144/2524-0609.2025.57.39-44

Номер

Розділ

Статті